Golfoterapia – jak nauka gry ubarwia szpitalną rzeczywistość

Odpowiednio prowadzone zajęcia z gry w golfa mogą wspomagać proces rewalidacji i rehabilitacji dzieci w trakcie długotrwałej hospitalizacji. Choć „Golfoterapia” to wciąż pionierska metoda, to od 2017 r. wolontariusze z Mazury G&CC ubarwiają w ten sposób szpitalną rzeczywistość pacjentom Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dziecięcego w Olsztynie.

Od 2017 r. w tej medycznej placówce zorganizowano i przeprowadzono kilkanaście spotkań z „Akademii golfa”, w realizację której zaangażowanych było ponad 10 wolontariuszy z klubu golfowego w Naterkach. Spotkania organizowano m.in. z okazji Dnia Dziecka, Szkolnych Dni Nauki i Sztuki, czy Międzynarodowego Dnia Sportu. Po dwóch latach owocnej współpracy, w lipcu 2019 r. Zarząd Stowarzyszenia MG&CC podpisał porozumienie partnerskie z Olsztyńskim Stowarzyszeniem ZPS+ oraz Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalem Dziecięcym w Olsztynie, tym samym rozpoczynając stały cykl zajęć golfowych o charakterze rewalidacji dla dzieci w ramach programu „Mamo, tato odłóżMY telefon – zagrajmy w golfa”. Olsztyński szpital dziecięcy jest pierwszą w Polsce placówką realizującą taki program, a MG&CC jedynym klubem golfowym, który aktywnie działa na rzecz poprawy zdrowia i samopoczucia małych pacjentów. Bo nie promocja golfa jest tutaj najistotniejsza, a poprawa procesu leczenia i uczenia się.

Koordynacją programu zajmują się prezes MG&CC Maria Mitukiewicz i sekretarz klubu Kazimierz Mitukiewicz – małżeństwo z 26-letnim stażem golfowym oraz Magdalena Świtalska, nauczyciel Zespołu Placówek Specjalnych w Olsztynie, działający przy Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie, pedagog specjalny, licencjonowany Kinezjolog Edukacyjny, terapeuta „EEG Bifeedback EDU”, członek Stowarzyszenia MG&CC w Naterkach. To za jej sprawą, ekipa golfowych wolontariuszy dokonała dokładnej analizy publikacji naukowych, poruszających temat wpływu różnego rodzaju aktywności fizycznych na proces leczenia dzieci, których choroby zmuszają nierzadko do wieloletniego pobytu w szpitalu.

Ze względu na brak możliwości opuszczania placówki, zajęcia rekreacyjno-ruchowe z ukierunkowaniem na ćwiczenia gry w golfa, przeprowadzane są na jednym z oddziałów lub na dziedzińcu szpitala. Na korytarzu rozłożone zostają specjalne maty do ćwiczeń swingu i puttowania oraz treningowe dołki. Właściwy dobór sprzętu i zestawu ćwiczeń pozwala na przeprowadzenie zajęć wewnątrz szpitalnych pomieszczeń oraz na uczestnictwo dzieci już od 3-4 roku życia. W ramach zaprezentowania golfa, jakie ciekawej formuły spędzania czasu, wolontariusze z Mazur zachęcają do uczestnictwa również opiekunów dzieci oraz personel medyczny. Zresztą, jak informuje Kazimierz Mitukiewicz, nie trzeba specjalnie zachęcać, gdyż uśmiech i radość maluchów, przyciąga dorosłych, co sprawia że zaplanowane na 60 minut zajęcia, trwają często dwa razy dłużej.

Po przeanalizowaniu medycznej literatury i konsultacjach ze specjalistami, Magdalena Świtalska podkreśla, że aktywność ruchowa ma zbawienny wpływ na stan pacjentów, a golf – jako sport mało znany, a przez to ciekawy – nadaje się do zajęć w szpitalach doskonale. I niesie szereg korzyści, z których często nie zdajemy sobie sprawy. Zaznacza, że według licznych publikacji, ruch jest podstawą rozwoju biologicznego, społecznego i poznawczego człowieka. Troska o sprawność dziecka nie tylko usprawnia jego kondycję fizyczną i psychiczną, jak również rozwija potencjał intelektualny. Mowa o tym, że stymulacja ruchowa i zmysłowa do 7. roku życia buduje w mózgu dziecka sieć neuronalną, warunkującą jego dalszy rozwój i funkcjonowanie. Pomaga pokonywać trudności w pisaniu, czytaniu, koncentracji i pamięci (za K. Rojkowka, Naucz małe dziecko myśleć i czuć, Łódź, 2004).

Z uwagi na izolację związaną z hospitalizacją, często ograniczoną do poruszania się w jednej sali lub na danym oddziale, lub ze względu na specyfikę danej choroby, mali pacjenci często nie mają możliwości na swobodą ekspresję ruchową. Usprawnianie narządów (ruchu, wzroku, słuchu, mowy, dotyku) i ich funkcji, poprawia potencjał życiowy dziecka. 

„Aktywizacja ruchowa zastosowana w naszej Akademii golfa, wpisuje się w metody stosowane w choreoterapii. Aktywność fizyczna, włączająca pionizację, wpływa korzystnie na stymulacje pracy mięśni, wydajność krążeniowo-oddechową, funkcje metaboliczne organizmu, pracę mięśni głębokich, funkcjonowanie zmysłów. Usprawnia poznawcze funkcje mózgu w zakresie planowania, pamięci, orientacji oraz rozumienia związków przyczynowo-skutkowych” – wylicza Magdalena Świtalska.

Dochodzi aspekt emocjonalny. Cytując medyków – dzięki wspólnej zabawie, dającej zadowolenie, następuje spadek napięcia emocjonalnego. Pacjent uczestniczący w zajęciach, biorący czynny udział w ćwiczeniach/grze, podejmujący nawet małe próby puttowania czy swingu angażuje się emocjonalnie. To z pozoru „niewielkie zaangażowanie” pozwala choremu dziecku złagodzić: ból, lęk, niepewność, tęsknotę (głównie za środowiskiem rodzinnym, rówieśniczym). Spotkania w ramach akademii golfa mają także wpłynąć na wyrabianie nawyku spędzania czasu wolnego aktywnie, uczyć do wytrwałości w podejmowanych czynnościach, kształtowania celów (bliskich i dalekich), umiejętność dostrzegania konsekwencji i podejmowania prób mimo ograniczeń rozwijały zainteresowania sportem. Przy okazji zabawy terapeutycznej z dziećmi wolontariusze z klubu MG&CC promują golf jako dyscyplinę sportową i olimpijską. 

fot. materiały prv wolontariuszy Mazury G&CC